Zihinsel öğrenme yetersizliği, zihinsel gelişim yetersizliğinden dolayı, bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde hafif-orta-ağır düzeyde etkilenmesi durumudur.
İleri düzeyde zihinsel engelliler grubundan biraz bahsetmek isterim; Bu çocuklar klinik bakıma muhtaç, zeka bölümü sürekli olarak 0-25 arasında olup da hayata kesinlikle uyum sağlayamayan ve sağlık kurumlarında devamlı klinik bakıma ihtiyacı olan engellilerdir. Bu çocuklarda yaralayıcı davranışlar; saçını çekme, kafasını vurma gibi davranışlar ortaya çıkabilir. Bunun nedeni, çocuğun çevresel ve sosyal uyaranlardan aşırı derecede soyutlanmasıdır. Çocuğun kendine zarar verici davranışlarını azaltmak için çocuğa uyarıcı zenginliği sağlanmalıdır. Değerli okuyucularım, sizlere bu haftaki yazımda çeşitli engel gruplarına dahil çocukların özelliklerinden ve bu çocukların eğitiminde aileye ve öğretmenlere düşen görevlerden bahsedeceğim.
Bu çocuklar bir defada pek çok kavramı öğrenemezler, bu nedenle kavramlar çocuğa tek tek basitten zora doğru öğretilmelidir. Kısa, basit ve somut komutlara çocuk alıştırılmalıdır. İleri düzeyde zihinsel engelli çocuklarda, konuşma bozukluğu, topluma uyumsuzluk, dikkat gibi problemler daha fazladır.
Bir başka engel grubu da Öğretilebilir Zihinsel Engelli çocuklardır. Bu çocukların zeka bölümü 25-44 arasında olup da sağlık kurumlarıyla işbirliği içerisinde yapılacak özel eğitim ve rehabilitasyona muhtaç olan engelli çocuklardır. Öğretilebilir çocuklar; geç ve güç öğrenirler, genelleme yapamazlar, dikkati dağınık ve dikkat süresi kısadır. Somut şeyleri daha kolay öğrenirler, öğrendiklerini çabuk unuturlar, devamlı tekrarla ancak öğrendiklerini pekiştirebilirler. Kolayca yorulur ve sabırsızlardır, kendilerine güvenleri azdır. Kimisi iletişim kuramaz.
Öğretilebilir zihinsel engelli çocukların eğitiminde, rehabilitasyon merkezleri büyük rol oynar. Eğitimde mutlaka çocuğu bir psikolojik danışman veya psikolog görmeli, çocukla ilgili bilgileri hem öğretmeniyle hem de anne ve babayla paylaşmalıdır.
Öğretilebilir çocuklar, görmek ve işitmekten çok yaparak öğrenirler. Bunun için, çocuğun evdeki faaliyetlere katkıda bulunmasını sağlayın. Örneğin, masayı kurmaya yardım etmesi, yatağını düzeltmesi gibi. Bu çocuklar, başkalarının istediklerini değil, ilgi duydukları şeyleri öğrenirler. Pratik hayatta kendine yetecek kadar temel beceri ve alışkanlıkları kazandırmak gerekir.
Her yaşantı, her çocuk için ayrı bir anlam taşır. Bu çocukların toplumla etkileşmesine ve değişik yaşantılarda bulunmasına imkan sağlayın. Bu engele sahip çocukların öğretmenlerine büyük görevler düşüyor tabiî ki… Sınıfta etkinlikler seviyeye uygun, somut ağırlıklı ve basit olmalıdır. Öğrencinin başarılı çalışmaları mutlaka görülmeli, değer verilmeli ve gerekirse ödüllendirilmelidir. Bu öğrencilerin olumlu davranışları daha çok görülmeli ve takdir edilmelidir. Olumsuz davranışları olduğunda sınıf içinde değil de teke tek konuşulmalıdır.
Bir başka engel grubu da; “Eğitilebilir düzeyde zihinsel engelliler”dir.
Eğitilebilir çocuklar, zeka bölümleri çeşitli ölçeklerle sürekli olarak 45-75 arasında olan engelli çocuklardır. Bu çocuklar; akademik kavramları geç ve güç öğrenirler. Fazla sabır ve tekrar gerektirir. En çok sıkıntı çektikleri konular matematiksel işlemlerdir. Bu çalışmalara karşı ilgileri çok geç ve sınırlı gelişir. Dikkat süreleri kısa ve dağınıktır. Devamlı izleme, teşvik ve değişiklik isterler. Zaman kavramı çok geç gelişir. Konuşmaya geç başlarlar. Kazandıkları bilgileri transfer edemezler, kazandıkları bilgileri ancak öğrendikleri şekilde uygulayabilirler. Kolayca yorulurlar ve sabırsızdırlar. Kendilerinden küçüklerle ilişki kurmayı yeğlerler. Duygu ve düşüncelerini kolayca ifade edemezler. Oyun ve toplum kurallarına uymakta zorluk çekerler. Sosyal faaliyetlere ilgileri azdır.
İlkokul 2. veya 3. sınıfa giden ancak halen okuma-yazmayı öğrenemeyen ve bu konuda zorluk çeken öğrencilerin birçoğu eğitilebilir düzeyde zihinsel engelli çocuklardır. Bu çocuklar, hem normal ilkokullara hem de Rehabilitasyon merkezlerine devam etmelidirler. Rehabilitasyon veya danışmanlık merkezlerinde bu çocuklara mutlaka Wisc-r Zeka testi gibi çeşitli zeka ve dikkat testleri uygulanmalıdır. Zekanın değişik bölümlerini gösteren Wisc-r Zeka testi sayesinde çocuğun hangi alanlarda yaşının seviyesinde, hangi alanlarda yaşının altında gelişim gösterdiği ortaya çıkarılmış olur. Ve bu test sonuçlarına göre eğitim planı yapılırsa, bu öğrenci eğitimde daha hızlı yol alır. Bu çocuklardan kapasitesinin üstünde başarı beklenmemelidir. Onlara okulunda ve sınıfında yapabilecekleri görevler verilmelidir.
Son Yorumlar
Kategoriler