Şu ekonomik ve sosyal koşullarda stresli olmamak artık neredeyse imkansız… Her insan çoğu zaman stres yaşıyor, ama stresle başa çıkma yollarını bilmek ve olumlu düşünmek çok önemli…
Bazı insanlarda stres artık ciddi bir sorun kaynağıdır. Kronik stresle biriken sorunlar, bardağı taşıran son damlalar olur. Örneğin, sabah işe geç kaldınız, arabanız bozulmuş veya iş yerinde bitirilmesi gereken pek çok iş var. Bunun gibi, birkaç günü arka arkaya yaşamak strese neden olur. Bu durumdaki stres, istenmeyen ve beklenmeyen bir olay sonucu değil, küçük küçük tek başına çözülebilir sorunların birikiminden oluşmuştur. Adeta suyun kayayı aşındırdığı gibi stres de bizi günden güne yıpratır, sağlığımızı bozar.
Kronik stresin belirtilerine değinelim;
• Çoğu zaman kendinizi yorgun mu hissediyordunuz?
• Son zamanlarda sanki hayatınızdaki her şey kötü gidiyormuş gibi duygulara kapılıyor musunuz?
• Çoğu zaman hayal kırıklığı hissediyor musunuz?
• Yapılacaklar listenizi hazırlamak, her geçen gün daha da zorlaşıyor mu?
• Birilerinin ne zaman, eskisi kadar verimli olmadığınızı fark edeceğini düşündüğünüz oldu mu?
• Hasta olmadığınız halde, kendinizi iyi hissetmediğiniz zamanlar oluyor mu?
Bu sorulara vereceğiniz “evet” cevapları ne kadar çoksa, kronik stres altında bulunma olasılığınız o kadar fazladır. Kronik stres aynı zamanda tükenmeye yol açar.
Bazı kişilik özelliklerine sahip insanlar daha fazla stres yaşarlar ve bu stresin telafisi çok zor olur. Bu kişilik özellikleri;
• Sürekli kaygı düzeyinin yüksek olması
• Kaygı, kızgınlık gibi elem doğrultusunda artmış, duygu durumu
• Sürekli olarak eksiksiz, kusursuz, tam ve yetkin görünme çabası
• Saplantılı ve takınaklı düşünceleri eyleme dönüştürme girişimi
• Aşırı sonu gelmeyen beklentiler, istekler
• İlkelere, kurallara bağımlılık, hatta bunların tutsağı olma
• Çalışma ve çabayı yeterli bulmama, üretici olamama
• Aşırı çaba ve çalışma eğilimi
Strese yatkın kişilik tipine sahip kişilerde “A tipi davranış biçimi” görülür.
A tipi davranış biçimine sahip kişiler genelde hareketlidirler. Başkalarını dinlemekten hoşlanmazlar, sözünü keserler, konuşmayı kendileri tamamlarlar. Kendileri için yüksek beklenti ve idealler geliştirirler. Bu yüksek hedeflerini yapamadıklarında müthiş bir hayal kırıklığı yaşarlar ve kendilerine güvenleri sıfır olur. Başarılarından çok az doyum sağlarlar. Bu davranış biçimindeki kişi, sürekli kendisi ve başkalarıyla yarış içindedir. Zaptetmek için çaba göstermesine karşın, öfke düşmanlık davranışları kolayca ortaya çıkabilir.
Acelecidirler ve sabırsızdırlar. Araba kullanırken bile sanki bir yere yetişecekmiş gibidirler. Her şeyde üstünlüklerini kanıtlamak isterler. Başkalarından övgü almak onlar için çok önemlidir.
Bu kişiler genelde benmerkezcidir. Ailesini ihmal edip kendilerini işe verirler, çoğu zaman eve iş getiriler veya işteki sorunlarını ailesine yansıtırlar. Yaptıkları işi ciddiye alırlar ancak birden fazla işle aynı anda uğraştıklarından enerjileri dağılır. Böylece başarısız olurlar. Başkalarını bekletir, kendileri bekletilmekten hoşlanmazlar.
A tipi insanlar sürekli olarak zamanla ve insanlarla yarış içinde oldukları için, onların “savaş ya da kaç “tepkisi sürekli gündemdedir. Bu da bedenlerinde adrenalin ve kortizol hormonlarının sürekli salgılanması sonucunda kanda kolesterol ve yağın artması demektir. Böylece kalbe kan taşıyan damarlar hastalanır.
Son Yorumlar
Kategoriler