Konuşma bozuklukları, konuşma organlarının yapı ve hareketlerinin engellenmesinden dolayı ortaya çıkar. Konuşma, pek çok organın ortak çalışması sonucu oluşur. Konuşmada gerilik şu nedenlerden dolayı görülebilir: Kazalar, düşme hastalıklar, tümörler … vb. nedenlerle beyin travmasına uğramış çocuklardaysa travmanın yeri ve şiddetine göre, dil sorunları görülmesi doğaldır. Ayrıca kötü davranılmış, örselenmiş çocuklarda da dil sorunları görülebilir.
Çocuklarda en yaygın olarak görülen, halk arasında “gecikmiş konuşma” olarak da bilinen “Özgün Dil Bozukluğu”dur.
Çocukta herhangi bir konuşma probleminin varlığından kuşkulandıktan sonra hemen bir çocuk ruh sağlığı uzmanından ve çocuk gelişim uzmanından (pedagog) yardım istenmeli, konuşma sorununun şiddeti ve eşlik eden başka bozuklukların olup olmadığı araştırılmalıdır.
Değerlendirme basamakları şöyle olmalıdır;
– Öncelikle çocuğun çevresiyle olan sözel iletişimi değerlendirilir. Çocuğun gelişiminde sorun olmayabilir ancak çevresiyle sözel iletişimi uyaran eksikliğine bağlı olarak desteklenmiyor olabilir. Gördüğü bakım ve ilgi yetersiz bulunabilir, önemli noktalarda konuşma gelişimini aksatabilecek sıkıntılarla karşılaşmış olabilir. Bütün bu durumlar çocuğun doğal gelişimini aksatabilecek sosyal engellerdir.
– Takip ve tedaviyi yönlendirmek için çocuğun ne tür bir konuşma problemi yaşadığının belirlenmesi gerekir. Konuşma hiç başlamamış olabilir, çok yavaş gelişiyor olabilir, sesler uygun çıkmayabilir, konuşma akıcılığı bozuk olabilir, kelimelerin kullanımı uygunsuz, cümle kuruluşları bozuk olabilir. Konuşma becerisi tam olsa bile, düşünüleni ifade etmekte, diyalog başlatmakta ve sürdürmede beceriksizlik görülebilir.
– Çocuk doğuştan veya sonradan ortaya çıkan bir nedenle hiç duymuyor veya az duyuyor olabilir. Bu nedenle çocuğun işitme becerisi odyolojik ölçümlerle değerlendirilir ve işitme sorunu varsa gerekli tedavi için yönlendirilir.
– Konuşma dışı alanlarda da gelişiminin yaşa uygun olup olmadığına bakılmalıdır. Bunun en iyi yolu da çocukla ilgili geniş bir özgeçmiş, gelişim ve aile öyküsü almak ve bütün vücut sistemlerini içeren ayrıntılı bir fizik muayene yapmaktır.
– Çocuğun konuşma sorunları ve ilave sorunlar saptandıktan sonra uygun tedaviye geçilir. İlaç tedavileri, özel eğitim, psikoterapiler ile konuşma sorunları düzeltilebilir.
Kekemelik de konuşma akışındaki bozukluklara en yaygın örnektir. Kekemelik, yalın biçimiyle konuşma akıcılığında duraklama, tekrar, uzatma ve çoğu kez bunlara eşlik eden motor belirtilerle karakterize bir ritm aksamasıdır.
Kekemelik 2-7 yaş arasında ortaya çıkar. Kekemelerin ailesinde yapılan araştırmalara göre; kekeme çocuğu yetiştiren ailelerin yüksek beklentili ve esneklikten yoksun oldukları ortaya çıkmıştır. Kekeme çocukların annelerinin aşırı titiz düzen düşkünü ve mükemmelcilik peşinde olan tavırlar geliştirdikleri görülmüştür. Böyle anne-babalar kendilerini olduğu gibi, çocuklarını da katı kurallar altına sokmaya çalışırlar.Kekemeliğin diğer nedenleri;Çocuğun zekasının yeterli olmayışı ve daha zor ve yetersiz öğrenmesi-Çocuğun başarılı olması için ,çevresinden ve özellikle anne-babasından gördüğü zorlanma,buna karşı çocukta sıkıntı geliştirme-Çocukta obsesif-saplantılı kişilik yapısıdır.
Kekemelik iki şekilde görülür; birincil kekemelik; bu bozuklukta, çocuk çoğunlukla konuşma bozukluğunun bilincinde değildir. Küçük çocuklar, akıcılığı zor olan ses ve hecelerde daha yoğun takılma gösterirler.
Kekemeliğin bir diğer şekli de; ikincil kekemeliktir; çocuk konuşmaya başladığında korku ve kaygı egemendir. Yüz buruşturma, omuz atma, ayağını yere vurma gibi belirtiler devreye girmektedir.
Bu çocuklar kendi kekemeliklerinden çok etkilenirler.Dikkatleri kendine dönük olur.Özellikle kendi seslerini ve konuşmalarını takip ederler,grup içinde olduğu zaman huzursuzluk ve sıkıntıları ,konuşmalarındaki tutukluk daha da artar.Oyunlara iştirak etmezler ve yalnızlığı seçerler.Alıngan ve inatçıdırlar.Bu huyları ile ebeveynleri ile aralarındaki gerginlik daha da artar.(Yavuzer,1994)
Kekemeliğin tedavisinde ailenin aşırı titiz ,düzenli,denetimci tutumu gevşetilmelidir.Psikoterapi ,8-9 yaşlarından küçüklerde oyun,daha büyük çocuklarda konuşma yoluyla uygulanır.Tedavinin asıl amacı,benlik saygısının korunmasıdır.Bu çocukların olumlu özelliklerinin bulunup çıkarılması,dikkatini ve ilgisini bu olumlu yönlere çevrilerek ,kekemeliğine önem vermemesi öğretilmelidir.
Ayrıca kekemelik tedavisinde konuşma terapisinden önce mutlaka bir psikiyatrist-psikolog muayenesi yaptırılmalıdır.
Son Yorumlar
Kategoriler